خشم چیست؟

خشم یا عصبانیت ،  وضعیتی روانی‌است که درگسترهٔ آزردگی اندک تا غضب شدید می‌گنجد. معلول‌های فیزیکی خشم شامل، تندشدن ضربان قلب، افزایش فشار خون و میزان آدرنالین در خون است. از دید عده‌ای، خشم بخشی از واکنش مغز به بیمناکی‌اش از درد است. هنگامی که شخص خودآگاهانه تصمیم به اقدام می‌گیرد تا بلافاصله رفتار تهدیدکنندهٔ نیروی بیرونی دیگری را متوقف کند، خشم احساس غالب (رفتاری، ذهنی و کالبدشناختی) در وی می‌شود. خشم را یکی از حالات طبیعی انسان‌ها می‌دانند که در واقع راهی است برای نجات دادن یا حفظ کردن فرد از یک نگرانی یا خطری که در حال وقوع است. نمودهای خارجی خشم را در حالات چهره و بدن، واکنش‌های کالبدشناختی و گاه رفتارهای تهاجمی در ملأ عام می‌توان یافت. مثلاً جانوران و انسان‌ها صدایشان را بالا می‌برند، می‌کوشند که بزرگ‌تر جلوه کنند، دندان‌هایشان را برهم می‌سایند و خیره می‌شوند. خشمْ الگویی رفتاری‌است که برای مواجهه با تعرض‌کنندگان بروز داده می‌شود تا از رفتار تهدیدکننده‌شان دست کشند.

خشم را یک احساس ثانویه می‌دانند، زیرا ما برای حفاظت از خودمان در برابر احساساتِ آسیب‌پذیر دیگر یا پنهان کردن آنها، به خشم متوسل می‌شویم. می‌پرسید احساس اولیه چیست؟ احساس اولیه، همان احساسی است که درست قبل از خشمگین شدن داریم. ما همیشه قبل از خشمگین شدن، ابتدا حس دیگری غیر از خشم را تجربه می‌کنیم. شاید قبل از خشم احساس ترس کنیم، احساس اینکه به ما حمله، توهین یا ظلم شده است. بنابراین با «خشم» قدرت‌نمایی می‌کنیم تا احساسات اولیه‌مان را پنهان کنیم. اما تا کی می‌توانیم از خشم استفاده‌ی ابزاری کنیم؟ تا زمانی که روابط شخصی و حرفه‌ای‌مان و سلامت جسمی و روحی‌مان، قربانیِ اثرات مخرب خشم نشده است، باید مدیریت خشم را یاد بگیریم. در این مقاله می‌آموزیم که خشم چیست و با استراتژی‌های برخورد با آن آشنا می‌شویم.

همه‌ی ما می‌دانیم خشم چیست و این احساس را یا به شکل یک رنجش زودگذر یا یک خشم تمام‌عیار، تجربه کرده‌ایم.

خشم یک احساس انسانیِ کاملا طبیعی است، اما وقتی از کنترل خارج می‌شود، به یک احساس مخرب تبدیل می‌شود و مشکلاتی را در روابط شخصی و کیفیت کلی زندگی به بار می‌آورد. خشمِ از کنترل خارج شده‌ی شما باعث می‌شود دستخوشِ یک احساس غیر قابل‌پیش‌بینی و قدرتمند شوید. در این مقاله، شما را با خشم و راه‌های کنترل آن بیشتر آشنا می‌کنیم.

خشم چیست؟

دکتر چارلز اِسپیلبِرگِر (Charles Spielberger)، روان‌شناسِ متخصص در حیطه‌ی مطالعات خشم می‌گوید:

«خشم یک حالت احساسی است که شدت آن از ناراحتی خفیف تا غضب و تندخویی شدید، متغیر است»

خشم نیز مانند احساسات دیگر، با تغییرات روانی و بیولوژیکی همراه است. زمانی که عصبانی می‌شوید، ضربان قلب و فشار خون شما، همین‌طور سطح هورمون‌های انرژی، آدرنالین و نورآدرنالین شما بالا می‌رود.

خشم می‌تواند هم به دلیل اتفاقات بیرونی و هم اتفاقات درونی ایجاد شود. شما می‌توانید از یک فرد (مثلا همکار یا مدیر خود) یا یک اتفاق (مثلا ترافیک یا لغو پرواز) عصبانی شوید یا نگرانی و فکر کردن زیاد به مشکلات شخصیِ خودتان سبب بروز خشم ‌شود. خاطراتِ حوادث آسیب‌زا هم می‌توانند محرک احساس خشم باشند.