درمان فردمدار راجرز

[vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1546857574579{margin-bottom: 0px !important;}”]در گذشته و حال شیوه های مختلف روان درمانی برای افراد دارای اختلال به کار برده می شود. در برخی از این شیوه های درمانی ، روان شناسان و روانپزشکان از افراد می خواهند که روی کاناپه های چرمی سیاه دراز بکشند و به تداعی آزاد بپردازند یا برای به ارتعاش درآوردن افراد آنها را داخل اتاقک های اورگون قرار می دهند یا فرد باید به یک اتاق خالی برود و فریاد بزند. در این مقاله به روش درمان راجرز به نام درمان فردمدار می پردازیم.

[/vc_column_text][vc_column_text css=”.vc_custom_1546420231642{margin-bottom: 0px !important;}”]راجرز با شیوه های تداعی آزاد ، تحلیل رویا و شرح حال های مخالف بود. او اعتقاد داشت که این شیوه ها مراجع را در حالت وابستگی به درمانگر قرار می دهد، زیرا مراجعه کننده وی را تجلی مهارت و اقتدار می داند.

به اعتقاد راجرز در این شیوه های درمانی این گونه به بیمار القا می شود که درمانگر همه چیز را می داند و هرگونه احساس مسئولیت شخصی را که خود از آن برخوردار است، از وی سلب می کند. در چنین شرایطی، ممکن است مراجع یا بیمار به این نتیجه برسد که درمانگر باید راه حل مشکل وی را نیز بداند و تنها کاری که خودش باید انجام دهد، این است که راحت بنشیند و دستورات وی را دنبال کند.

اما راجرز در شیوه درمان متمرکز بر شخص، احساس ها و نگرش های مراجع (درمانجو) را نسبت به خود (مراجع) و افراد دیگر کاوش می کند. او بدون پیش داوری گوش می کند و می کوشد دنیای تجربی مراجع را بفهمد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][mk_image src=”http://www.omidanhozoor.com/wp-content/uploads/2019/01/unnamed-file.jpg” image_size=”full” align=”center”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1546420375904{margin-bottom: 0px !important;}”]

رابطه درمانی و آسان‌سازی رشد مراجع

راجرز اعتقاد راسخ داشت که شرایط ضروری و کافی برای درمان، در رابطه ی درمانی نهفته است. وی در پاسخ به این سوال که چه نوع رابطه درمانی رشد مراجع را آسان می کند؟ اظهار داشت که: “تجربه نشان داده است که از طریق شیوه عقلانی و شیوه ای که صرفا مبتنی بر دانش و کارآموزی است، تنها می توان یک درگرگونی موقت در شخصیت مراجع ایجاد کرد. این دگرگونی به زودی از بین می رود و احساس عدم شایستگی در وی بیش از پیش تقویت می شود.”

به نظر راجرز بهترین ارتباط یاری بخش ، ارتباطی است که توسط انسانی که از لحاظ روانشناختی بالغ باشد خلق می شود ، به شیوه ای که بتواند رشد انسان های دیگر را آسان سازد. در این رابطه درمانی شش شرط برای تغییر شخصیت مراجع ضروری است. یعنی، این شرایط و فقط همین شرایط ، برای ایجاد تغییرات شخصیت در تمام درمانجویان، در تمام درمان ها و در تمام موقعیت ها کافی هستند.[/vc_column_text][vc_column_text css=”.vc_custom_1546420724179{margin-bottom: 0px !important;}”]

رابطه متقابل

بدیهی است که در یک رابطه ، دو نفر باید حضور داشته باشند ، که هر یک تغییر محسوسی در دیگری ایجاد کند . درمانگر با درمانجو رابطه درمانی ویژه ای برقرار می کند که ابزار اصلی درمان و رشد و شکوفایی شخصیت محسوب می شود . در این شیوه وظیفه اصلی درمانگر ، ایجاد فضایی درمانی است که درمانجو در آن تجربه ای آزادانه می یابد تا بخش های تاریکی از زندگی خود را که در حال حاضر آنها را فراموش ، انکار و یا مسخ کرده است ، مورد بررسی قرار دهد. براساس نظر راجرز ، تغییر در روان درمانی زمانی ایجاد می شود که بین درمان جو و درمانگر ارتباط لازم برقرار شود. در سایه این نوع رابطه بیمار اجازه و فرصت پیدا می کند که تعارض های درونی اش را حل کند . در این رویکرد نسبت به این که بیمار به چه جهت سوق داده شود ، کمتر توجه می شود ، درمانگر بیشتر علاقه‌مند است به گونه ای مراجع را کمک کند تا آزادانه به بررسی احساس های خود بپردازد. برای مثال : اگر با یک جوان ضد اجتماعی چنین ارتباطی برقرار شود ، انتظار می رود که در جهت هماهنگ با جامعه حرکت کند ، زیرا این پاداش‌دهنده‌ترین راه است.

بنابراین ، در چنین رویکردی تاکید زیادی بر تغییر انگیزه ها و عادت های درمانجو نیست ، زیرا فرض بر این است که رفتار فرد در چنین فضا و روابطی خود به خود به رفتارهای مطلوب اجتماعی تغییر پیدا می کند ، زیرا وی قادر خواهد بود راه های ارضاکننده و مفیدی برای برآوردن نیازهای خود و جامعه پیدا کند.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][mk_image src=”http://www.omidanhozoor.com/wp-content/uploads/2019/01/unnamed-file-1.jpg” image_size=”full” align=”center”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1546420878865{margin-bottom: 0px !important;}”]

آسیب‌پذیری

زمانی که تجربه فرد با خودپنداره وی هماهنگ نیست نسبت  به اضطراب آسیب پذیر است . زیرا تجربه های ادراک نیمه هوشیار ، خودپنداره او را مورد تهدید قرار داده اند و یا علت اضطراب این است که ادراک نیمه هوشیار هم اکنون در حال وقوع است . آسیب پذیری نسبت به اضطراب همان چیزی است که درمانجو را وادار می کند درصدد برقراری رابطه درمانی برآید و آن را ادامه دهد.

صداقت

واقعی بودن درمانگر یکی از مهم ترین شرط های رابطه درمانی است . صداقت در این مرحله به این معنی است که درمانگر آزادانه و عمیق خودش باشد ، بین نمای بیرونی شخصیت و آنچه در درونش می گذرد تفاوتی وجود نداشته باشد . این حالت درست نقطه مقابل نشان دادن صورت ظاهر است. البته مفهوم این عبارت این نیست که درمانگر، در تمامی جنبه های زندگی صادق و همخوان است ، بلکه منظور این است که چنین شرایطی برای ورود درمانگر به یک رابطه درمانی ضروری است.

راجرز بر این باور است که شفا زمانی حاصل می شود که بیمار تجربه پر محتوای یک رابطه بین فردی، براساس رابطه احساسی واقعی با درمانگر داشته باشد . در روان درمانی فردمدار عامل اصلی برقراری چنین ارتباطی صداقت، باز و راحت بودن درمانگر با احساس و تجربه خودش است.

راجرز در اوایل معتقد بود که درمانگران مجبور نیستند بر اساس این شرایط تجربه های صادقانه خود را برای درمانجویان برملا کنند ، فقط کافی است که درمانگران، درمانجو را فریب ندهند.

اما ، بعد از به کارگیری شیوه فردمدار با درمانجویان اسکیزوفرنیک و فعالیت در گروه های روابط انسانی به این نتیجه رسید که صداقت درمانگر ، خودابزاری را هم شامل می شود.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][mk_image src=”http://www.omidanhozoor.com/wp-content/uploads/2019/01/unnamed-file-2.jpg” image_size=”full” align=”center”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1546420979089{margin-bottom: 0px !important;}”]

توجه مثبت نامشروط

شرط لازم دیگری که در درمان فردمحور وجود دارد نگرش مثبت و بدون قید و شرط از سوی درمانگر به درمانجو است. علت ناهمخوانی خودپنداره مراجع با تجارب وی ، شرایط ارزشی که در اثر توجه مشروط دیگران درونی شده است . برای این که درمانجو قادر باشد تجربه هایی را که در آگاهی او تحریف یا انکار شده اند، بپذیرد، باید شرایط ارزشی او را کاهش داد و حرمت نفس نامشروط وی را بالا برد. نگرش مثبت بدون قید و شرط از سوی درمانگر به درمانجو ، بدین معنی است که درمانگر به طور واقعی و صادقانه به درمانجوی خود غلاقه دارد. هر نوع رفتاری که به طور آشکار یا پنهان قضاوت کننده و یا معنی بازپرسی و سرزنش داشته باشد ، در روان درمانی ممنوع است .

در واقع درمانگر ، مراجع را به عنوان یک انسان دوست دارد و می پذیرد . به خاطر ارزش مقام انسانی او ، صرف نظر از موقعیت ، احساسات و رفتار مثبت و یا منفی وی ، در چنین شرایطی درمانجو می تواند دقیقا از تجربه هایی آگاه شود که قبلا به خاطر از دست دادن توجه مثبت دیگران، تحریف یا انکار شده اند . پذیرش توجه مثبت نامشروط و احساس آن از طرف درمانجو ، باعث کم رنگ شدن یا از بین رفتن شرایط ارزشی موجود شده و حرمت نفس نامشروط جایگزین آن می شود . بنابراین ، پذیرش درمان جو با تمامی تجربه های مثبت و منفی و یا چگونگی نحوه ابراز آنها ، موجب می شود در ارتباط با درمانگر احساس گرمی و ایمنی نموده ،  دست از مقاومت بردارد ، و خود را آن گونه که هست یعنی خود واقعی را بپذیرد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][mk_image src=”http://www.omidanhozoor.com/wp-content/uploads/2019/01/unnamed-file-3.jpg” image_size=”full” align=”center”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text css=”.vc_custom_1546421094797{margin-bottom: 0px !important;}”]

همدلی خالصانه

درمانگر با همدلی خالصانه ، دنیای درونی ، احساسات و اندیشه های درمانجو را درک می کند ، از زاویه دید وی به مسائل نگاه می کند و آنها را مورد توجه قرار می دهد . خشم ، ترس یا سردرگمی خود را در تجربه مراجع دخالت نمی دهد .

راجرز معتقد است است درک شفاف از دنیای درمانجو می توانیم برداشت خود را به او منقل کنیم ، از جمله می توانیم درک خود را از معانی تجربه او که خود به سختی از آن آگاه است به وی انتقال دهیم. بدون آگاهی از درک همدلانه عمیق ، درمانجویان نمی توانند به توجه مثبت نامشروط درمانگر اعتماد کنند. زیرا نگران این مسئله هستند که ممکن است وقتی درمانگر آنها را کاملا بشناسد ، بعضی از ویژگی های آنها را با توجه مثبت نپذیرد .

اما وجود همدلی خالصانه و توجه مثبت نامشروط باعث می شود ، تا درمانجو احساس آزادی کند و به کاوش در تجربه های هوشیار و ناهوشیار درونی خود بپردازد. بدیهی است هرگونه ارزشیابی اخلاقی یا تشخیصی برای درمانجو تهدیدآمیز بوده و مانع خودآگاهی و رشد وی می شود. به عقیده راجرز هر انسانی در وجود خویش به طور آشکار و نهان ، استعداد و گرایش برای حرکت به سوی کمال و بلوغ را دارد .

اگر چه ممکن است این گرایش در زیر دفاع های روانی مدفون شود و یا به وسیله ظواهر فریبکارانه انکار گردد اما در یکی فضای روانشناختی مناسب رها شده و خود را آشکار می کند . گرایش به بلوغ و کمال موجب بسیج کردن تمامی استعدادهای ارگانیسم در جهت تعالی “خود” است . به همین جهت ، مبنای روان درمانی محسوب می شود.

ادراک صداقت

برای اینکه درمانجو به همدلی و درک خویش از جانب درمانگر اعتماد کند، درمانگر می بایست یک فرد صادق تلقی شود، نه کسی که فقط ایفای نقش می کند. بنابراین آخرین شرط رابطه درمانی خوب درک تایید و همدلی درمانگر، از جانب درمانجو است.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]